Ngữ pháp 아/어요 trong tiếng Hàn – Cách dùng, cấu trúc và các trường hợp bất quy tắc | Hàn Ngữ Munan

Bạn đang học tiếng Hàn và muốn nói chuyện tự nhiên, lịch sự như người Hàn? 🇰🇷
Ngữ pháp 아/어요 chính là đuôi câu cơ bản nhất giúp bạn giao tiếp thân thiện và đúng ngữ điệu!

Trong bài học này, Hàn Ngữ Munan sẽ hướng dẫn bạn:

• Cách chia đuôi 아/어요 theo từng nhóm động từ và tính từ.

• Phân biệt khi nào dùng 아요, khi nào dùng 어요.

• Tổng hợp các trường hợp bất quy tắc như ㅂ, ㄷ, ㅅ, 르, ㅎ… cực dễ nhớ!

• Ví dụ thực tế giúp bạn áp dụng ngay trong giao tiếp hàng ngày.

I. KHÁI NIỆM CƠ BẢN

아/어요 (–아요 / –어요 / –여요) là 종결어미 (đuôi kết thúc câu) chia động từ / tính từ ở thì hiện tại, mang phong cách lịch sự (không quá trang trọng, thường dùng trong giao tiếp hằng ngày)

Trong hệ thống cách nói tiếng Hàn, đây là phần của 해요체 (cách nói “lịch sự – thân mật”) — tức là cách nói không dùng kính ngữ quá mức, nhưng vẫn có sự “lịch sự tối thiểu” khi giao tiếp với người không quá thân. 

Dạng này rất phổ biến trong giao tiếp hàng ngày, đối thoại, video, blog….

II. CÁCH CHIA ĐUÔI –아/어요

Để chia, ta làm theo các bước:

1. Nguyên mẫu động từ/tính từ → bỏ 다 
2. Xem nguyên âm cuối
3. Quy tắc chọn đuôi –아요 hoặc –어요 (và –여요 trong trường hợp đặc biệt).
4. Kết hợp / biến đổi nếu có âm tiết bất quy tắc.

III.NGUYÊN TẮC CHỌN 아요/어요/여요

1. Động từ/tính từ có gốc kết thúc bằng nguyên âm ㅏ hoặc ㅗ thì thêm –아요.

Ví dụ:

• 가다 → 가 + 아요 = 가아요 → thường rút gọn thành 가요
• 보다 → 보 + 아요 = 보아요 → rút thành 봐요 (do “보 + 아” hợp thành “봐”) 
• 살다 → 살 + 아요 = 살아요

2. Động từ/tính từ có gốc kết thúc bằng các nguyên âm khác thì thêm –어요.

Ví dụ:

• 먹다 → 먹 + 어요 = 먹어요
• 마시다 → 마시 + 어요 = 마셔요 (시 + 어 → 셔) 
• 배우다 → 배우 + 어요 = 배워요 (우 + 어 → 워)

3. Động từ/tính từ kết thúc bằng 하다 thì chuyển thành –해요 (vì 하 + 여요 → 해요).

Ví dụ: 

• 공부하다 → 공부해요
• 좋아하다 → 좋아해요

IV. CÁC TRƯỜNG HỢP BẤT QUY TẮC THƯỜNG GẶP

1. ㅂ 불규칙 (Bất quy tắc với 받침 ㅂ)

• Quy tắc:

Khi trước ㅂ là nguyên âm ㅏ hoặc ㅗ thì ㅂ → 오 rồi thêm –아요

Khi trước ㅂ là các nguyên âm khác (như ㅓ, ㅜ, ㅡ, ㅣ, …) thì ㅂ → 우 rồi thêm –어요

• Cấu trúc:

...ㅂ + 어/아요 → ...우/오 + 어/아요

• Ví dụ:

Gốc từ	Nghĩa	Chia hiện tại	Giải thích
덥다	nóng	더워요	ㅂ → 우 → 더우 + 어요 → 더워요
춥다	lạnh	추워요	ㅂ → 우 → 추우 + 어요 → 추워요
어렵다	khó	어려워요	ㅂ → 우 → 어려우 + 어요 → 어려워요
쉽다	dễ	쉬워요	ㅂ → 우 → 쉬우 + 어요 → 쉬워요

• Ngoại lệ:

Một số từ có ㅂ nhưng KHÔNG bất quy tắc, ví dụ:

입다 (mặc), 잡다 (bắt), 좁다 (hẹp) → vẫn giữ ㅂ bình thường: 입어요, 잡아요, 좁아요

2. ㄷ 불규칙 (Bất quy tắc với 받침 ㄷ)

• Quy tắc:

ㄷ + nguyên ân (어/아요), thì ㄷ biến thành ㄹ.

Nếu nối với phụ âm, giữ nguyên ㄷ.

•  Cấu trúc:

...ㄷ + 어/아요 → ...ㄹ + 어/아요

• Ví dụ:

Gốc từ	Nghĩa	Chia hiện tại	Giải thích
듣다	nghe	들어요	ㄷ → ㄹ → 들 + 어요
걷다	đi bộ	걸어요	ㄷ → ㄹ → 걸 + 어요
묻다 (hỏi)	hỏi	물어요	ㄷ → ㄹ → 물 + 어요

• Ngoại lệ:

Một số từ có ㄷ nhưng KHÔNG bất quy tắc, ví dụ:  닫다 (đóng), 믿다 (tin) → giữ nguyên ㄷ: 닫아요, 믿어요

3. 르 불규칙 (Bất quy tắc với 르)

• Quy tắc:

Khi động tính từ  kết thúc bằng 르, thì  thêm ㄹ vào âm tiết trước đó, và 르 biến thành 라 khi nguyên âm trước nó là ㅏ hoặc ㅗ  và thêm 러 khi nguyên âm trước nó là những nguyên âm còn lại

• Cấu trúc:

...르 + 아/어요 → ...ㄹ라요 / ㄹ러요

• Ví dụ:

Gốc từ	Nghĩa	Chia hiện tại	Giải thích
모르다	không biết	몰라요	thêm ㄹ → 몰 + 라요
빠르다	nhanh	빨라요	thêm ㄹ → 빨 + 라요
부르다	gọi, hát	불러요	thêm ㄹ → 불 + 러요
고르다	chọn	골라요	thêm ㄹ → 골 + 라요

 

4. ㅎ 불규칙 (Bất quy tắc với 받침 ㅎ)

• Quy tắc:

Nếu động tính từ có ㅎ ở cuối  và gắn với nguyên âm bắt đầu bằng “어 / 아”  thì ㅎ bị lược bỏ (bỏ hẳn). Đôi khi nguyên âm đi kèm cũng bị biến đổi.

• Ví dụ:

Gốc từ	Nghĩa	Chia hiện tại	Giải thích
그렇다	như vậy	그래요	ㅎ mất → 그러 + 어요 → 그래요
하얗다	trắng	하얘요	ㅎ mất, 하야 + 어요 → 하얘요
빨갛다	đỏ	빨개요	ㅎ mất, 빨가 + 어요 → 빨개요
파랗다	xanh	파래요	ㅎ mất, 파라 + 어요 → 파래요

• Ngoại lệ:

Một số từ có ㅎ không bị lược bỏ, ví dụ:  좋다 → 좋아요  (giữ nguyên ㅎ).

5. ㅅ 불규칙 (bất quy tắc  với 받침 ㅅ)

• Quy tắc:

Nếu động tính từ có ㅅ ở cuối  và gắn với nguyên âm bắt đầu bằng “어 / 아”  thì ㅅ sẽ bị lược bỏ  sau đó  + 어/아요

• Ví dụ

Gốc từ	Nghĩa	Chia hiện tại	Ghi chú
짓다	xây	지어요	ㅅ lược bỏ +어요
젓다	khuấy	저어요	ㅅ lược bỏ +어요
낫다	khỏi bệnh / tốt hơn	나아요	ㅅ lược bỏ +아요

6. 으 불규칙” (Bất quy tắc với chữ 으)

• Quy tắc:

Trước “으” có nguyên âm ㅏ hoặc ㅗ thì Bỏ “으” + thêm –아/아요

Trước “으” là các nguyên âm khác (ㅓ, ㅜ, ㅡ, ㅣ...) thì Bỏ “으” + thêm –어요

• Ví dụ

Gốc từ	Nghĩa	Chia hiện tại	Ghi chú
쓰다	viết / dùng	써요
나쁘다	xấu	나빠요
예쁘다	đẹp	예뻐요

V. CẤU TRÚC CÂU

Loại câu	Vai trò của –아/어요	Ví dụ
Trần thuật (kể)	Nói hành động, trạng thái	저는 한국어를 배워요. → Tôi học tiếng Hàn.
Nghi vấn (hỏi)	Nói lịch sự, nhẹ nhàng	뭐 해요? → Bạn làm gì thế?
Mệnh lệnh nhẹ	Yêu cầu, đề nghị lịch sự	이거 봐요 . → Hãy xem cái này đi ạ.
Thỉnh dụ (gợi ý)	Cùng làm điều gì đó	같이 가요! → Đi cùng nhé!

VI. SO SÁNH NHANH

Đuôi câu	Mức độ lịch sự	Ngữ cảnh dùng
–아/어요	Lịch sự – thân mật	Hội thoại thường ngày, giữa người lạ cùng tuổi, nơi công cộng
–습니다/ㅂ니다	Trang trọng – chuẩn mực	Tin tức, bài phát biểu, nơi làm việc, tài liệu chính thức
–아/어	Thân mật – suồng sã	Bạn bè, người nhỏ tuổi, người thân

VI. LUYỆN TẬP

STT	Từ gốc	Nghĩa tiếng Việt	Dạng chia 아/어요
1	가다	đi	가요
2	오다	đến	와요
3	자다	ngủ	자요
4	보다	xem	봐요
5	먹다	ăn	먹어요
6	마시다	uống	마셔요
7	공부하다	học	공부해요
8	일하다	làm việc	일해요
9	사다	mua	사요
10	팔다	bán	팔아요
11	앉다	ngồi	앉아요
12	서다	đứng	서요
13	배우다	học (từ ai đó)	배워요
14	읽다	đọc	읽어요
15	듣다	nghe	들어요
16	쓰다	viết, dùng	써요
17	쉬다	nghỉ	쉬어요 / 쉬어요
18	입다	mặc	입어요
19	신다	mang (giày)	신어요
20	주다	cho	줘요
21	받다	nhận	받아요
22	만들다	làm, chế tạo	만들어요
23	알다	biết	알아요
24	모르다	không biết	몰라요
25	살다	sống	살아요
26	죽다	chết	죽어요
27	운동하다	tập thể dục	운동해요
28	전화하다	gọi điện	전화해요
29	좋아하다	thích	좋아해요
30	싫어하다	ghét	싫어해요
31	일어나다	thức dậy	일어나요
32	가르치다	dạy	가르쳐요
33	기다리다	đợi	기다려요
34	놀다	chơi	놀아요
35	걷다	đi bộ	걸어요
36	타다	đi (phương tiện)	타요
37	놀라다	ngạc nhiên	놀라요
38	보다	nhìn	봐요
39	만나다	gặp	만나요
40	말하다	nói	말해요
41	물어보다	hỏi	물어봐요
42	생각하다	suy nghĩ	생각해요
43	사용하다	sử dụng	사용해요
44	필요하다	cần thiết	필요해요
45	살다	sống	살아요
46	일찍 자다	ngủ sớm	일찍 자요
47	운동하다	tập thể dục	운동해요
48	이야기하다	nói chuyện	이야기해요
49	노래하다	hát	노래해요
50	요리하다	nấu ăn	요리해요
51	덥다	nóng	더워요
52	춥다	lạnh	추워요
53	쉽다	dễ	쉬워요
54	어렵다	khó	어려워요
55	바쁘다	bận	바빠요
56	예쁘다	đẹp	예뻐요
57	아프다	đau	아파요
58	슬프다	buồn	슬퍼요
59	기쁘다	vui	기뻐요
60	크다	to, lớn	커요

VII. Kết luận

Ngữ pháp 아/어요 là nền tảng quan trọng giúp người học nói tiếng Hàn tự nhiên, lịch sự và chuẩn bản xứ. Việc nắm vững cách chia đuôi câu cùng các trường hợp bất quy tắc như ㅂ, ㄷ, ㅅ, 르, ㅎ sẽ giúp bạn giao tiếp linh hoạt hơn trong mọi tình huống. Nếu bạn muốn học dễ hơn, hãy xem video bên dưới này nhé!